بررسی میزان مخاطره عوارض قلبی بیماری تالاسمی ماژور در مدل کاکس

چکیده: زمینه و هدف: تالاسمی ماژور شایع ترین کم خونی ارثی در دنیا و ایران است. تزریق مکرر خون به این بیماران موجب افزایش آهن ورودی به بدن شده و عدم تزریق منظم دسفرال باعث عوارض متعددی می شود که از جمله مهم ترین آنها عوارض قلبی است. هدف از این مطالعه بررسی میزان مخاطره عوارض قلبی بیماری تالاسمی و عوامل مرتبط با آن در مدل کاکس بود. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی تحلیلی تعداد 806 بیمار تالاسمی ما‍ژور مراجعه کننده به بخش کولیز بیمارستان شهید دستغیب شیراز به روش سرشماری با استفاده از یک پرسشنامه ساختار یافته شامل: مشخصات دموگرافیک، زمان بروز عوارض، زمان شروع و نوع خون دریافتی، زمان شروع و نحوه دریافت دسفرال، در سال 85-1384 مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی (مخاطره تناسبی و فاصله اطمینان میزان مخاطره در مدل کاکس) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میانگین سنی بیماران 82/6±34/15 سال بود. میزان شیوع عوارض قلبی، 9/15% (128 نفر) برآورد شد که در دختران و پسران به ترتیب 8/17% (71 نفر) و 14% (57 نفر) بود (05/0p>). میانگین سن شروع عوارض قلبی 4/5±93/16 سال برآورد شد که این سن در دختران و پسران به ترتیب 8/4±41/16 و 6±58/17 سال بود (05/0p>). میزان مخاطره عوارض قلبی در بیمارانی که دسفرال را 6-4 سالگی و بعد از 6 سالگی تزریق کرده اند به ترتیب 09/2 و 38/2 برابر بیمارانی است که تزریق دسفرال را قبل از 4 سالگی شروع کرده اند (05/0p<). با کاهش میزان سواد پدر و مادر میزان مخاطره عوارض قلبی افزایش می یابد (05/0p<). گروه خونی بیماران، نحوه تزریق دسفرال، جنسیت و نوع خون دریافتی، ارتباط معنی داری را با میزان مخاطره این عوارض نشان نداد. نتیجه گیری: شروع زودرس تزریق خون در صورت شروع دیررس تزریق دسفرال باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به عوارض قلبی و شروع زودرس آن می شود. برای جلوگیری از عوارض قلبی توصیه می شود که شروع تزریق خون و دسفرال به موقع و متناسب با همدیگر باشند.